Từ năm 2025, việc thay đổi cách thi tốt nghiệp THPT đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong giáo dục Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng đánh giá năng lực học sinh. Cùng tìm hiểu về những thay đổi cách thi tốt nghiệp THPT tại bài viết sau:
1. Từ Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025: Thi 2 môn bắt buộc (Toán, Văn) và 2 môn tự chọn
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phê duyệt phương án tổ chức kỳ thi và xét công nhận tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Theo quyết định này, thí sinh sẽ phải thi 4 môn: 2 môn bắt buộc là Ngữ văn và Toán, và 2 môn tự chọn từ danh sách các môn học lớp 12 còn lại, bao gồm Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, và Công nghệ. Môn Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận để đánh giá khả năng viết và phân tích, trong khi các môn còn lại sẽ thi theo hình thức trắc nghiệm, giúp đánh giá kiến thức một cách nhanh chóng và hiệu quả. Kỳ thi sẽ được tổ chức đồng bộ trên toàn quốc với chung đề thi, chung đợt thi và cùng thời gian, theo quy định của Bộ GD&ĐT, đảm bảo tính công bằng và thống nhất trong việc đánh giá kết quả học tập của thí sinh.
2. Phương thức xét công nhận tốt nghiệp
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã quy định phương thức xét công nhận tốt nghiệp THPT từ năm 2025 sẽ kết hợp giữa kết quả đánh giá quá trình học tập và kết quả thi tốt nghiệp, với tỷ lệ phù hợp theo lộ trình triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Bộ GD&ĐT sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo toàn diện, bao gồm việc ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức kỳ thi, cũng như công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát kỳ thi. UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ đảm nhận việc chỉ đạo tổ chức và chịu trách nhiệm hoàn toàn về kỳ thi tại địa phương.
Phương án thi sẽ được duy trì ổn định trên giấy trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2030. Trong thời gian này, các thay đổi trong phương thức thi sẽ chưa được áp dụng, đảm bảo tính ổn định và nhất quán trong kỳ thi tốt nghiệp.
Việc thay đổi phương thức xét công nhận tốt nghiệp THPT có thể được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố, bao gồm cải tiến chất lượng giáo dục, phù hợp với xu hướng toàn cầu, và đáp ứng nhu cầu của học sinh và xã hội. Dưới đây là một số lý do chính:
Cải Tiến Chất Lượng Đánh Giá
- Đánh Giá Toàn Diện: Phương thức xét công nhận tốt nghiệp cần phản ánh đầy đủ năng lực và kiến thức của học sinh. Kết hợp giữa đánh giá quá trình học tập và kết quả thi giúp đảm bảo rằng việc công nhận tốt nghiệp không chỉ dựa vào kết quả của một kỳ thi duy nhất mà còn dựa vào sự tiến bộ và nỗ lực học tập liên tục của học sinh.
- Tránh Sự Phụ Thuộc Vào Một Kỳ Thi: Thay đổi phương thức xét giúp giảm sự phụ thuộc vào điểm thi duy nhất, vốn có thể không hoàn toàn phản ánh khả năng học tập thực tế của học sinh.
Đáp Ứng Yêu Cầu Chương Trình Giáo Dục Mới
- Phù Hợp Với Chương Trình Giáo Dục: Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 nhấn mạnh việc phát triển toàn diện và kỹ năng thực hành. Phương thức xét công nhận tốt nghiệp cần phải phù hợp với các mục tiêu của chương trình mới, bao gồm đánh giá không chỉ kiến thức mà còn các kỹ năng khác như khả năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện.
Phản Ánh Xu Hướng Giáo Dục Toàn Cầu
- Ứng Dụng Công Nghệ: Các hệ thống giáo dục trên toàn thế giới đang chuyển hướng từ các phương thức thi truyền thống sang các phương pháp hiện đại hơn, bao gồm thi trên máy tính và đánh giá kỹ năng thực hành. Thay đổi phương thức xét giúp hệ thống giáo dục trong nước hòa nhập với xu hướng toàn cầu và chuẩn bị cho học sinh các kỹ năng cần thiết trong thế giới công việc hiện đại.
Đảm Bảo Tính Công Bằng và Minh Bạch
- Giảm Thiểu Rủi Ro Lỗi: Phương thức xét mới có thể giúp giảm thiểu lỗi trong việc chấm điểm và xử lý kết quả. Đặc biệt, việc sử dụng công nghệ trong đánh giá và chấm điểm có thể giúp đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
- Công Bằng Hơn: Kết hợp giữa kết quả đánh giá quá trình học tập và kết quả thi có thể giúp đảm bảo công bằng hơn trong việc công nhận tốt nghiệp, vì nó không chỉ dựa vào một ngày thi mà xem xét sự nỗ lực và tiến bộ của học sinh trong suốt quá trình học tập.
Tăng Cường Phản Hồi và Đánh Giá
- Cung Cấp Dữ Liệu Đánh Giá: Phương thức xét mới cung cấp nhiều dữ liệu hơn về hiệu quả dạy và học. Các kết quả từ việc đánh giá quá trình học tập và thi cử có thể cung cấp thông tin quý giá cho việc cải tiến chương trình học và phương pháp giảng dạy.
- Tạo Động Lực: Thay đổi phương thức xét có thể tạo động lực cho học sinh cải thiện hiệu suất học tập liên tục, vì đánh giá không chỉ dựa vào một kỳ thi mà còn dựa vào sự nỗ lực và thành tích trong suốt thời gian học tập.
Chuẩn Bị Cho Tương Lai
- Phát Triển Kỹ Năng: Việc xét công nhận tốt nghiệp dựa trên cả đánh giá quá trình học tập và kết quả thi giúp học sinh phát triển kỹ năng học tập liên tục và chuẩn bị cho các yêu cầu trong môi trường làm việc và học tập sau này.
- Hòa Nhập với Thực Tiễn: Thay đổi phương thức xét giúp học sinh làm quen với cách thức đánh giá và làm việc trong môi trường đa dạng, điều này rất quan trọng trong thế giới công việc hiện đại.
Tóm lại: Thay đổi phương thức xét công nhận tốt nghiệp là một bước quan trọng nhằm cải thiện chất lượng giáo dục, phản ánh chính xác năng lực học sinh, và chuẩn bị cho các yêu cầu tương lai. Đây cũng là cách để hệ thống giáo dục cập nhật với xu hướng toàn cầu và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội.
3. Từng bước thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính
Phương án thi tốt nghiệp THPT mới sẽ chính thức được áp dụng từ năm 2025, và trong giai đoạn từ 2025 đến 2030, kỳ thi sẽ tiếp tục được tổ chức theo phương thức thi trên giấy. Sau năm 2030, Bộ GDĐT dự định thí điểm thi trên máy tính cho các môn thi trắc nghiệm ở những địa phương có đủ điều kiện, có thể kết hợp giữa thi trên giấy và trên máy tính. Khi tất cả các địa phương đạt tiêu chuẩn, kỳ thi sẽ hoàn toàn chuyển sang tổ chức trên máy tính cho các môn trắc nghiệm.
Mục tiêu chính của kỳ thi là đánh giá chính xác kết quả học tập của học sinh dựa trên chương trình giáo dục phổ thông 2018. Kết quả thi không chỉ để xét công nhận tốt nghiệp mà còn dùng để đánh giá chất lượng dạy và học, cũng như hiệu quả công tác chỉ đạo giáo dục. Hơn nữa, dữ liệu từ kỳ thi sẽ cung cấp thông tin đáng tin cậy cho các cơ sở giáo dục đại học và nghề nghiệp trong quá trình tuyển sinh, theo tinh thần tự chủ.
Việc quy định từng bước thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính mang nhiều ý nghĩa quan trọng, cả về mặt giáo dục và công nghệ. Dưới đây là những điểm nổi bật:
Cải tiến Quy trình Thi
- Nâng cao Hiệu quả: Thi trên máy tính có thể tăng cường tốc độ và hiệu quả trong việc chấm điểm, giảm thiểu thời gian chờ đợi và lỗi nhập liệu.
- Tự động Hóa và Chính Xác: Hệ thống máy tính giúp tự động hóa việc chấm điểm các câu trắc nghiệm, giảm thiểu sai sót và đảm bảo tính chính xác cao hơn.
Tiến Bộ Công Nghệ
- Hiện Đại Hóa Kỳ Thi: Việc thí điểm thi trên máy tính là bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa kỳ thi tốt nghiệp, phù hợp với xu thế công nghệ số toàn cầu.
- Chuẩn Bị Cho Tương Lai: Đưa công nghệ vào thi cử giúp học sinh làm quen với môi trường làm việc số, chuẩn bị cho họ các kỹ năng cần thiết trong thế giới công việc hiện đại.
Tính Linh Hoạt và Công Bằng
- Tiết Kiệm Tài Nguyên: Thi trên máy tính có thể giúp giảm thiểu việc sử dụng giấy và tài nguyên vật chất, làm cho kỳ thi trở nên thân thiện với môi trường hơn.
- Công Bằng và Minh Bạch: Hệ thống máy tính có thể hỗ trợ trong việc đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong chấm điểm, nhờ vào các thuật toán và quy trình tự động.
Đảm Bảo Chất Lượng và Đánh Giá
- Đánh Giá Đúng Mức: Việc áp dụng công nghệ có thể hỗ trợ tốt hơn trong việc đánh giá kỹ năng và kiến thức của thí sinh theo các tiêu chuẩn mới của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
- Theo Dõi và Cải Tiến: Hệ thống máy tính cung cấp dữ liệu phong phú cho các cơ quan quản lý giáo dục, giúp theo dõi và đánh giá chất lượng giáo dục và cải tiến quy trình thi cử.
Tiến Trình Triển Khai Từng Bước
- Thí Điểm và Điều Chỉnh: Việc triển khai từng bước thí điểm cho phép Bộ GD&ĐT và các cơ quan liên quan kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh quy trình, đảm bảo sự chuyển giao công nghệ diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
- Đảm Bảo Điều Kiện: Các địa phương có đủ điều kiện mới được áp dụng thi trên máy tính, giúp đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng công nghệ và sự chuẩn bị của địa phương đáp ứng yêu cầu của kỳ thi.
Đào Tạo và Chuẩn Bị
- Đào Tạo Nhân Lực: Thí điểm sẽ cung cấp cơ hội để đào tạo giáo viên, cán bộ và thí sinh về cách sử dụng các công nghệ mới, chuẩn bị cho sự chuyển đổi toàn diện trong tương lai.
- Tạo Sự Định Hướng: Việc triển khai thí điểm từng bước giúp tạo ra một lộ trình rõ ràng cho các trường học và cơ sở giáo dục, giúp họ chuẩn bị và thích ứng với các thay đổi.
Tóm lại, việc quy định từng bước thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính không chỉ phản ánh sự chuyển mình của hệ thống giáo dục theo hướng hiện đại, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong việc nâng cao chất lượng thi cử và giáo dục.
