1. Liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi (SGK Khoa học 5 tập 2 trang 90)
Trả lời câu hỏi Khoa học lớp 5 Bài 44 trang 90: Con người sử dụng năng lượng gió trong những việc gì?
Trả lời
Năng lượng gió được sử dụng để di chuyển thuyền buồm, khinh khí cầu, cối xay gió, sử dụng để sản xuất điện.
2. Liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi (SGK Khoa học 5 tập 2 trang 91)
Con người sử dụng năng lượng nước chảy trong những việc gì?
Trả lời:
Năng lượng nước chảy thường dùng để chuyên chở hàng hóa xuôi dòng nước ; làm quay bánh xe nước đưa nước lên cao ; làm quay tuabin của các máy phát điện ở nhà máy thuỷ điện.
3. Liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi (SGK Khoa học 5 tập 2 trang 91)
- Kể tên một số nhà máy thủy điện mà em biết?
Trả lời:
+ Nhà máy thủy điện Hòa Bình
+ Nhà máy thủy điện Thác Bà
+ Nhà máy thủy điện Hàm Thuận
+ Nhà máy thủy điện Yaly
- Ở địa phương bạn, năng lượng gió và năng lượng nước chảy đã được sử dụng trong những việc gì?
Trả lời:
Ở địa phương:
Năng lượng gió dùng để chạy tia-bin của máy phát điện, giúp chạy thuyền buồm, rê thóc,...
Năng lượng nước chảy dùng để: phát điện từ nhà máy thủy điện, làm quay cọn nước đưa lên cao,...
Bài tập áp dụng:
Câu 1. Điểm nào sau đây không phải là ưu điểm của điện gió?
A. Không gây ô nhiễm môi trường.
B. Không tốn nhiên liệu.
C. Thiết bị gọn nhẹ.
D. Có công suất rất lớn.
Đáp án: C
Giải thích:
Ưu điểm của điện gió:
- Không gây ô nhiễm môi trường.
- Không tốn nhiên liệu.
- Có công suất rất lớn.
Câu 2. Vì sao điện năng lại được sử dụng rộng rãi trong thực tế?
A. Vì điện năng dễ biến đổi thành các dạng năng lượng khác.
B. Vì điện năng dễ sản xuất và truyền tải.
C. Vì điện năng được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp hiện đại như tự động hóa, viễn thông, công nghệ thông tin.
D. Vì tất cả các lí do trên.
Đáp án: D
Giải thích:
Điện năng lại được sử dụng rộng rãi trong thực tế, vì:
- điện năng dễ biến đổi thành các dạng năng lượng khác.
- điện năng dễ sản xuất và truyền tải.
- điện năng được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp hiện đại như tự động hóa, viễn thông, công nghệ thông tin.
Câu 3. Hiệu suất pin mặt trời là 10%. Điều này có nghĩa: Nếu pin nhận được
A. điện năng là 100J thì sẽ tạo ra quang năng là 10J.
B. năng lượng mặt trời là 100J thì sẽ tạo ra điện năng là 10J.
C. điện năng là 10J thì sẽ tạo ra quang năng là 100J.
D. năng lượng mặt trời là 10J thì sẽ tạo ra điện năng là 100J.
Đáp án: B
Giải thích:
Hiệu suất pin mặt trời là 10%. Điều này có nghĩa: Nếu pin nhận được năng lượng mặt trời là 100J thì sẽ tạo ra điện năng là 10J.
Câu 4. Nói hiệu suất động cơ điện là 97%. Điều này có nghĩa là 97% điện năng đã sử dụng được chuyển hóa thành
A. cơ năng.
B. nhiệt năng.
C. cơ năng và nhiệt năng.
D. cơ năng và năng lượng khác.
Đáp án: A
Giải thích:
Nói hiệu suất động cơ điện là 97%. Điều này có nghĩa là 97% điện năng đã sử dụng được chuyển hóa thành cơ năng.
Câu 5. Quá trình chuyển hóa năng lượng trong nhà máy điện hạt nhân là:
A. Năng lượng hạt nhân – Cơ năng – Điện năng.
B. Năng lượng hạt nhân – Cơ năng – Nhiệt năng – Điện năng.
C. Năng lượng hạt nhân – Thế năng – Điện năng.
D. Năng lượng hạt nhân – Nhiệt năng - Cơ năng – Điện năng.
Đáp án: D
Giải thích:
Quá trình chuyển hóa năng lượng trong nhà máy điện hạt nhân là: Năng lượng hạt nhân – Nhiệt năng - Cơ năng – Điện năng.
Câu 6. Trong các cách sản xuất điện năng sau đây, cách nào không sử dụng máy phát điện xoay chiều?
A. Thủy điện.
B. Điện gió.
C. Nhiệt điện.
D. Điện Mặt Trời.
Đáp án: D
Giải thích:
A, B, C đều sử dụng máy phát điện xoay chiều.
D vì nguồn điện từ năng lượng Mặt Trời qua tấm pin tạo ra là điện một chiều.
Câu hỏi luyện tập tự luận:
Câu hỏi 1: Năng lượng gió được tạo ra từ đâu?
Đáp án: Năng lượng gió được tạo ra từ sự chuyển động của không khí. Khi gió thổi, nó tác động lên các cánh quạt của tua bin gió, làm quay tua bin và sản xuất ra điện năng.
Câu hỏi 2: Ưu điểm của việc sử dụng năng lượng gió là gì?
Đáp án:
- Năng lượng sạch, không gây ô nhiễm môi trường.
- Nguồn năng lượng tái tạo, vô tận.
- Chi phí vận hành thấp sau khi xây dựng.
- Giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Câu hỏi 3: Nhược điểm của việc sử dụng năng lượng gió là gì?
Đáp án:
- Tốc độ gió không ổn định, ảnh hưởng đến sản lượng điện.
- Cần diện tích lớn để lắp đặt tua bin gió.
- Gây ảnh hưởng đến cảnh quan và động vật hoang dã.
Câu hỏi 4: Kể tên một số thiết bị sử dụng năng lượng gió?
- Đáp án: Tua bin gió, thuyền buồm, cối xay gió.
Câu hỏi về năng lượng nước chảy:
Câu hỏi 1: Năng lượng nước chảy được tạo ra từ đâu?
- Đáp án: Năng lượng nước chảy được tạo ra từ sự chuyển động của dòng nước. Khi nước chảy qua các tua bin của nhà máy thủy điện, nó làm quay tua bin và sản xuất ra điện năng.
Câu hỏi 2: Ưu điểm của việc sử dụng năng lượng nước chảy là gì?
Đáp án:
- Nguồn năng lượng ổn định, có thể dự báo trước.
- Hiệu suất chuyển đổi năng lượng cao.
- Có thể tích trữ năng lượng bằng các hồ chứa.
Câu hỏi 3: Nhược điểm của việc sử dụng năng lượng nước chảy là gì?
Đáp án:
- Cần xây dựng các công trình lớn như đập thủy điện, gây ảnh hưởng đến môi trường và cuộc sống của người dân.
- Việc xây dựng nhà máy thủy điện bị hạn chế bởi địa hình và nguồn nước.
Câu hỏi 4: Kể tên một số thiết bị sử dụng năng lượng nước chảy?
- Đáp án: Nhà máy thủy điện, cối xay nước.
Lưu ý về tầm quan trọng của năng lượng gió và năng lượng nước chảy:
Năng lượng gió và năng lượng nước chảy là hai nguồn năng lượng tái tạo vô cùng quan trọng, đóng góp đáng kể vào việc cung cấp điện năng và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Năng lượng gió
- Nguồn năng lượng sạch, vô tận: Gió là nguồn năng lượng tự nhiên, không gây ô nhiễm môi trường, không thải ra khí nhà kính.
- Sản xuất điện quy mô lớn: Các trang trại gió ngày càng phổ biến, cung cấp điện năng cho hàng triệu hộ gia đình và doanh nghiệp.
- Giảm thiểu phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch: Việc sử dụng năng lượng gió giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống như than đá, dầu mỏ, góp phần bảo vệ môi trường.
- Ứng dụng đa dạng: Ngoài sản xuất điện, năng lượng gió còn được sử dụng để bơm nước, xay xát, vận hành tàu thuyền,...
Năng lượng nước chảy
- Nguồn năng lượng ổn định: Nguồn nước chảy từ sông, suối, thác nước cung cấp một nguồn năng lượng ổn định và liên tục.
- Sản xuất điện hiệu quả: Các nhà máy thủy điện có hiệu suất chuyển đổi năng lượng rất cao, tạo ra một lượng lớn điện năng.
- Điều tiết dòng chảy: Các hồ chứa nước của nhà máy thủy điện có thể giúp điều tiết dòng chảy của sông, ngăn chặn lũ lụt và hạn hán.
- Cung cấp nước tưới tiêu: Nước từ các hồ chứa có thể được sử dụng để tưới tiêu cho nông nghiệp.
Những lợi ích chung của cả hai loại năng lượng
- Bảo vệ môi trường: Giảm thiểu lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, bảo vệ tầng ozone và giảm ô nhiễm không khí.
- Đảm bảo an ninh năng lượng: Giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng nhập khẩu, tăng cường sự ổn định của hệ thống năng lượng.
- Tạo việc làm: Quá trình xây dựng và vận hành các nhà máy điện gió và thủy điện tạo ra nhiều việc làm cho người dân.
- Phát triển kinh tế: Khuyến khích đầu tư vào các công nghệ năng lượng sạch, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Tuy nhiên, việc khai thác năng lượng gió và năng lượng nước chảy cũng đi kèm với một số hạn chế:
- Ảnh hưởng đến cảnh quan: Các trang trại gió và nhà máy thủy điện có thể ảnh hưởng đến cảnh quan tự nhiên.
- Chi phí đầu tư ban đầu cao: Việc xây dựng các cơ sở hạ tầng năng lượng gió và thủy điện đòi hỏi vốn đầu tư lớn.
- Phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên: Hiệu suất sản xuất điện của các nhà máy này phụ thuộc vào tốc độ gió và lượng mưa.
Như vậy, Năng lượng gió và năng lượng nước chảy là những nguồn năng lượng tái tạo vô cùng quan trọng, đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Việc khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng này là một trong những giải pháp quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh năng lượng cho tương lai.
