Nhận định về nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của nhà văn Nam Cao, tác giả Hoàng Thị Thương trong Vẻ đẹp con người có viết: “Tinh thần của lão Hạc mới kiên định làm sao! Như thành trì kiên cố xây bằng LÒNG TỰ TRỌNG và TÌNH THƯƠNG. Đói khổ, đớn đau không khuất phục nổi.”
Mở bài
Nhà văn Nam Cao nổi bật với hình ảnh người nông dân nghèo khổ trong xã hội thực dân phong kiến. Ông đã khắc họa chân thực và cảm động những nhân vật như Lão Hạc, Chí Phèo, hay bà cái Tí, khiến người đọc phải rơi lệ vì sự đau khổ và phẩm hạnh của họ. Đặc biệt, cuộc đời Lão Hạc trong tác phẩm cùng tên của ông đã làm lay động lòng người với hình ảnh một lão nông già nua, nghèo khổ nhưng vẫn giữ được phẩm giá và lòng tự trọng.
Hoàng Thi Thương từng cảm thán: “Tinh thần của lão Hạc thật kiên cường làm sao! Như thành trì kiên cố được xây dựng bằng LÒNG TỰ TRỌNG và TÌNH THƯƠNG. Đói khổ, đớn đau không thể khuất phục nổi.” Đọc “Lão Hạc”, ta càng hiểu và cảm nhận sâu sắc tư tưởng nhân văn của Nam Cao, từ đó thêm yêu mến và trân trọng nhân cách cao đẹp của lão Hạc.
Thân bài
Tác phẩm “Lão Hạc” của Nam Cao lấy bối cảnh nông thôn Việt Nam trước 1945. Qua ngòi bút giản dị của Nam Cao, hình ảnh người nông dân già nua, khắc khổ nhưng hiền lành, lương thiện hiện lên rõ nét. Hoàng Thi Thương đã đánh giá cao tinh thần kiên cường của lão Hạc: “Tinh thần của lão Hạc thật kiên cường, như thành trì vững chắc được xây dựng bằng LÒNG TỰ TRỌNG và TÌNH THƯƠNG.” Đánh giá này thể hiện sự xúc động và lòng trân trọng sâu sắc của tác giả đối với lão Hạc. Tinh thần kiên cường của lão, dù đói khổ đến mức nào, vẫn không bị xã hội bất công đè bẹp. Cuộc đời và cái chết của lão Hạc đã để lại một hình ảnh đẹp về phẩm chất tốt đẹp của con người.
Nam Cao đã khắc họa lão Hạc một cách sinh động và chân thực. Lão Hạc là hình tượng tiêu biểu của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám. Cuộc đời lão đầy đau đớn và bi thương. Vợ mất sớm, lão phải gà trống nuôi con. Vì nghèo, lão không thể lo liệu cho con trai, đành phải chứng kiến con đi làm phu đồn điền cao su. Lão hiểu rõ sự khó khăn khi con đi xa và chỉ tìm niềm an ủi trong sự hiện diện của con chó Vàng và công việc vườn tược. Nhưng đời không như lão mong muốn, đói khổ và bệnh tật đã đẩy lão đến cái chết đau đớn. Cái chết của lão không chỉ là kết thúc của một cuộc đời đau khổ mà còn là hình ảnh sáng đẹp của nhân cách lão.
Lão Hạc có tình yêu thương con sâu sắc. Sự nghèo khó không cho phép lão cưới vợ cho con trai, khiến lão dằn vặt. Khi con trai muốn bán mảnh vườn để cưới vợ, lão từ chối không phải vì giữ vườn cho mình mà vì lo lắng cho tương lai của con. Lão luôn dành dụm, cố gắng để con có chút vốn liếng khi về. Khi ốm, lão phải tiêu số tiền tiết kiệm cho con, điều này khiến lão đau lòng. Lão làm mọi việc vì con, ngay cả cái chết của lão cũng là để con có thể sống tốt hơn. Lão chọn cái chết trong sạch thay vì sống dựa vào tiền của con. Tình yêu của lão đối với con thật sâu sắc và hiếm có.
Lão Hạc còn thể hiện lòng tự trọng cao cả. Lão đau khổ vì phải bán con chó Vàng và cảm thấy mình đã lừa dối một sinh vật trung thành. Lão từ chối mọi sự giúp đỡ và chuẩn bị tiền cho tang lễ của mình để không gây phiền hà cho người khác. Cái chết của lão, với việc tự tử bằng bả chó, là một cách để giữ vững phẩm giá và không để cuộc đời dồn lão vào sự tha hóa. Tấm lòng tự trọng của lão Hạc thật đáng trân trọng và thể hiện sự nhạy cảm của Nam Cao trong việc khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của con người.
Kết bài
Suy ngẫm về nhận định của Hoàng Thi Thương và cuộc đời lão Hạc, ta cảm nhận được những giá trị nhân văn sâu sắc. Dù sống trong đói khổ và cô đơn, lão Hạc vẫn giữ vững lòng tự trọng và tình yêu thương con. Sự tôn trọng và cảm thông của Nam Cao với con người đã làm cho hình ảnh lão Hạc trở nên đẹp đẽ và thiêng liêng. Tác phẩm “Lão Hạc” không chỉ ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả mà còn khẳng định tài năng và tấm lòng của Nam Cao đối với nhân dân và cuộc đời.
