Người lính Tây Tiến hiện lên qua ngòi bút của Quang Dũng với vẻ đẹp bi tráng, hào hùng và lãng mạn. Họ mang trong mình khí phách anh dũng, dù gian khổ vẫn tràn đầy nhiệt huyết và tình yêu đất nước, quê hương.
I. Mở bài:
Trong nền văn học Việt Nam, thơ ca Cách mạng luôn là tài sản vô giá, phản ánh giai đoạn lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc. Thơ ca thời kỳ kháng chiến chống Pháp, với cảm hứng yêu nước, đã khắc họa những chiến sĩ anh hùng, đặc biệt là hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ, như những tượng đài đẹp nhất của thơ ca kháng chiến. Bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng, một tác phẩm tiêu biểu, đã phản ánh rõ nét hình ảnh người lính trong thời kỳ này.
II. Thân bài:
1. Cuộc hành quân gian khổ của đoàn quân Tây Tiến giữa thiên nhiên hùng vĩ:
Tây Tiến là tên một đơn vị bộ đội thành lập năm 1947, trong những ngày đầu khó khăn của cuộc kháng chiến chống Pháp. Đơn vị chủ yếu gồm thanh niên Hà Nội, nhiều học sinh, sinh viên, trí thức trẻ, hoạt động chủ yếu ở miền Tây Bắc và Thượng Lào. Mặc dù thiếu thốn và gian khổ, tinh thần lãng mạn anh hùng của lính Tây Tiến vẫn luôn rực rỡ. Bài thơ “Tây Tiến” được viết vào cuối năm 1948, thể hiện nỗi nhớ và sự ngưỡng mộ của tác giả về đoàn quân này.
Trong khổ thơ đầu, Quang Dũng thể hiện nỗi nhớ của mình qua hình ảnh bi tráng của lính Tây Tiến:
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
Tiếng gọi “Tây Tiến ơi” đầy tha thiết, như vọng vào không gian của con sông Mã, làm nổi bật nỗi ám ảnh của thời chiến. Cảnh vật như Sài Khao và Mường Lát hiện lên qua những kỉ niệm khó quên. “Đêm hơi” gợi nhiều hình ảnh, từ sương mù đến không khí lạnh, thể hiện những khó khăn vất vả của đoàn quân.
Tiếp theo, hình ảnh các con dốc hiểm trở được miêu tả qua những câu thơ:
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.”
Những câu thơ sử dụng thanh trắc và điệp ngữ “ngàn thước” để tạo cảm giác về độ cao và độ sâu của dốc núi, làm nổi bật sự gian khổ của hành trình. Những chi tiết về mưa và cánh hoa trong không gian mênh mông càng tăng thêm vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên và tinh thần của người lính.
Cảnh vật thiên nhiên tiếp tục được miêu tả với sự dữ dội và bí ẩn:
“Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”
Những hình ảnh như “thác gầm thét” và “cọp trêu người” làm nổi bật sự dữ dội của núi rừng miền Tây. Dù thiên nhiên khắc nghiệt, hình ảnh người lính Tây Tiến vẫn hiện lên kiên cường và dũng cảm.
Kỉ niệm về tình quân dân cũng được thể hiện rõ trong những câu thơ:
“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”
Lễ hội tại doanh trại, sự xuất hiện của cô gái xinh đẹp, và âm nhạc truyền thống tạo nên một bức tranh đầy màu sắc, vui tươi, làm vơi đi những mệt mỏi của người lính.
Cuối bài thơ, Quang Dũng mô tả cảnh chia tay trên sông nước Tây Bắc:
“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”
Hình ảnh thiên nhiên Tây Bắc trong buổi chiều sương tạo nên một không gian nhẹ nhàng, thơ mộng. Những hình ảnh như “dáng người trên độc mộc” và “hoa đong đưa” gợi lên nỗi nhớ và sự quyến luyến của người lính.
3. Chân dung người lính Tây Tiến:
Hình ảnh người lính Tây Tiến hiện lên với những nét kiên cường, dù phải chịu đựng nhiều gian khổ:
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
Những câu thơ phản ánh sự thiếu thốn, bệnh tật nhưng vẫn giữ được tinh thần chiến đấu. Hình ảnh quân xanh màu lá và mắt trừng thể hiện sức mạnh và quyết tâm của người lính.
III. Kết bài:
Bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng không chỉ khắc họa thành công hình ảnh người lính Tây Tiến với phẩm chất anh hùng, mà còn thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên miền Tây một cách lãng mạn và bi tráng. Đây là một tượng đài bằng ngôn ngữ, bất tử hóa phẩm chất anh bộ đội cụ Hồ trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
