“Thanh Hải chưa phải là một nhà thơ lớn. Nhưng khi tiếng nói của cách mạng vút lên được thành thơ thì dẫu chưa phải một nhà thơ lớn vẫn rất quý.”
(Nhà phê bình văn học Hoài Thanh)
“Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác, hay cả bài.”
(Xuân Diệu)
“Chúng ta có thể coi bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” là món quà cuối cùng mà Thanh Hải dâng tặng cho đời trước lúc về cõi vĩnh hằng. Trước khi ra đi, ông đã để lại cho đời những vần thơ thật nhân hậu, thiết tha và thanh thản, không hề gợn nét u buồn nào của một cuộc đời sắp tắt.”
(Lê Tiến Dũng – Phạm Thu Thủy, “Thanh Hải, nhà thơ cách mạng miền Nam”)
“Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
(“Truyện Kiều” – Nguyễn Du)
“Mùa xuân là cả một mùa xanh
Giời ở trên cao, lá ở cành
Lúa ở đồng tôi và lúa ở
Đồng nàng và lúa ở đồng anh”
(“Mùa xuân xanh” – Nguyễn Bính)
“Con sông nhỏ tuổi thơ ta tắm
Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng
Hoa lục bình tím cả bờ sông”
(“Trở về quê nội” – Lê Anh Xuân)
“Con chim chiền chiện
Bay vút vút cao
Lòng đầy yêu mến
Khúc hát tự hào
***
Cánh đập trời xanh
Cao hoài, cao vợi
Tiếng hót long lanh
Như cành sương chói”
(“Con chim chiền chiện” – Huy Cận)
“Ôi tiếng hót vui say con chim chiền chiện
Trên đồng lúa chiêm xuân chao mình bay liệng
Xuân ơi xuân vui tới mênh mông
Biển vui dâng sóng trắng đầu ghềnh”
(“Bài ca xuân 1961” – Tố Hữu)
“Nước Việt Nam từ máu lửa
Rũ bùn đứng dậy sáng lòa”
(“Đất nước” – Nguyễn Đình Thi)
“Sáng chống bão giông
Chiều ngăn nắng lửa”
(“Đất nước” – Tạ Hữu Yên)
“Thêm một chiếc lá rụng
Thế là thành mùa thu
Thêm một tiếng gật gù
Thành ban mai thanh khiết…”
(“Thêm một” – Trần Hòa Bình)
“Nếu là con chim, chiếc lá
Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”
(“Một khúc ca xuân” – Tố Hữu)
“Anh nằm mà ao ước
Trở lại với cuộc đời
Dù đi lại được thôi
Cũng vui em ngày tháng”
(“Không đề” – Thanh Hải viết trên giường bệnh trước khi ra đi)
“Thể thơ năm chữ được Thanh Hải sử dụng rất nhiều và thành công trong nhiều sáng tác. Hầu hết những bài thơ hay gây xúc động lòng người của Thanh Hải đều được sáng tác theo thể thơ này. Thể thơ năm chữ, như nhận xét của Bùi Văn Nguyên – Hà Minh Đức: “câu thơ gồm năm âm tiết với nhịp thơ ngắn gọn, có khả năng tiến thoái rất linh hoạt.”
