Mới ngày nào nó chỉ là cây chuối con mang tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác, đâm thẳng lên trời. Hôm nay, nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc, thân bằng cột hiên.
1. Ôn tập về tả cây cối tiếng việt lớp 5- Câu số 1
Đọc bài văn "Cây chuối mẹ" và trả lời câu hỏi:
Cây chuối mẹ
Mới ngày nào nó chỉ là cây chuối con mang tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác, đâm thẳng lên trời. Hôm nay, nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc, thân bằng cột hiên. Các tàu lá ngả ra mọi phía như những cái quạt lớn, quạt mát cả góc vườn xanh thẫm. Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ. Sát chung quanh nó, dăm cây chuối bé xíu mọc lên từ bao giờ. Cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại. Vài chiếc lá ngắn cũn cỡn, lấp ló hiện ra đánh động cho mọi người biết rằng hoa chuối ngoi lên đến ngọn rồi đấy.
Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non. Nó càng ngày càng to thêm, nặng thêm, khiến cây chuối nghiêng hẳn về một phía.
Khi cây mẹ bận đơm hoa, kết quả thì các cây con cứ lớn nhanh hơn hớn.
Để làm ra buồng, ra nải, cây mẹ phải đưa hoa chúc xuôi sang một phía. Lẽ nào nó đành để mặc cái hoa to bằng cái chày giã cua hoặc buồng quả to bằng cái rọ lợn đè giập một hay hai đứa con đứng sát nách nó.
Không, cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng trống không có đứa con nào.
PHẠM ĐÌNH ÂN
a) Cây chuối trong bài văn trên được tả theo trình tự nào ? Em còn có thể tả cây cối theo trình tự nào nữa ?
b) Cây chuối đã được tả theo cảm nhận của giác quan nào ? Em còn có thể quan sát cây cối bằng những giác quan nào nữa ?
c) Tìm các hình ảnh so sánh, nhân hoá được tác giả sử dụng để tả cây chuối.
Hướng dẫn: Đầu tiên thì để trả lời cho các câu hỏi nêu trên thì bạn sẽ đọc từng đoạn văn và xác định nội dung chính của từng đoạn. Sau đó thì đọc chi tiết miêu tả cây chuối để có thể xem xét được miêu tả như vậy thì tác giả đã phải dùng tới những giác quan như thế nào? Bên cạnh đó thì bạn sẽ tiến hành so sánh đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng. Một số từ ngữ so sánh thường được sử dụng như các từ là, như, như là, dường như, tựa như, tựa... Nhân hóa gọi hoặc tả sự vật ( đồ vật, con vật, cây cối...) bằng những từ ngữ để gọi hoặc là tả con người.
Lời giải:
a) Cây chuối trong bài văn trên thì được tả theo trình tự của từng thời kỳ phát triển của cây: Cây chuối non-> cây chuối to-> cây chuối mẹ
Ngoài trình tự như vậy thì ta còn có thể tả cây cối theo trình tự khác là tả từ bao quát đến chi tiết từng bộ phận.
b) Cây chuối được tả theo ấn tượng của thị giác thấy hình dáng của cấy, lá, hoa. Bên cạnh đó thì cùng còn có thể tả bằng xúc giác, thính giác, vị giác, khứu giác
Ví dụ: Tả độ trơn bóng của thân bằng xúc giác, tả tiếng khua tàu lá khi gió thổi bằng thính giác, tả vị chát, vị ngọt của quả bằng vị giác, tả mùi thơm của quả chín bằng khứu giác.
c) Các hình ảnh so sánh, nhân hóa.
- Hình ảnh so sánh: Tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác / Các tàu lá ngả ra... như những cái quạt lớn / Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non.
- Hình ảnh nhân hoá: Nó đã là cây chuối to đĩnh đạc / Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ / cổ cày chuối mẹ mập tròn, rụt lại / Vài chiếc lá... / Các cây con cứ lớn nhanh hơn hớn / Khi cây mẹ bận đơm hoa... / Lẽ nào nó đành để mặc... để giập một hai đứa con sát nách nó / Cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa...
2. Ôn tập về tả cây cối tiếng việt lớp 5 - Câu số 2
Viết đoạn văn ngắn tả bộ phận của cây ( lá hoặc hoa, quả, rễ, thân)
Đoạn văn tham khảo số 1:
Trong tất cả các loài hoa, em yêu thích nhất là hoa sen. Khi nở, những bông hoa sen có kích thước to bằng quả bưởi. Các cánh hoa sen cong vào giống như những bàn tay nhẹ nhàng, có màu hồng nhạt. Màu sắc của cánh hoa hồng phấn, với phần đầu cánh đậm hơn phần cuối, dần dần nhạt đi và chuyển sang trắng. Các cánh hoa xếp chồng lên nhau, tạo thành một bông hoa tuyệt đẹp. Ở giữa bông hoa là nhị hoa màu vàng tươi như ánh mặt trời, làm tăng thêm vẻ rực rỡ cho hoa sen. Hoa sen còn mang một hương thơm nhẹ nhàng, thanh khiết, đúng như câu "gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn". Mùi hương ấy đã quyến rũ biết bao người yêu mến. Đây là loài hoa được nhiều người coi là biểu tượng của dân tộc ta.
Đoạn văn tham khảo số 2:
Hoa phượng là loài hoa quen thuộc mỗi khi hè về. Với sắc đỏ tươi thắm, hoa phượng rực rỡ, phủ một màu đỏ rực khắp không gian. Các cánh hoa có những sắc thái khác nhau, từ đỏ cam, đỏ thẫm đến những vệt trắng vàng điểm xuyết, tạo nên một bông hoa tuyệt đẹp. Khi còn là nụ, hoa phượng được bao phủ bởi lớp vỏ xanh mướt, dần dần lớn lên và nở rộ. Cuống hoa dài khoảng 8 phân, mảnh mai, nối liền bông hoa và cành cây. Nụ hoa trông như viên ngọc bích lấp lánh. Hoa phượng nở thành từng chùm, tỏa sắc đỏ rực, làm đẹp thêm cho vẻ lộng lẫy của mùa hè. Hoa phượng không chỉ đẹp mà còn mang đến nỗi nhớ nhung của học trò dành cho thầy cô, bạn bè. Những cánh hoa phượng mềm mại, óng ánh dưới nắng hè, lúc thì đỏ rực như lửa, lúc lại như những cánh chim bay lượn giữa không gian. Nhụy hoa vàng như những cô tiên tỏa hương thơm ngát, lan tỏa khắp không gian. Hoa phượng như những anh hùng đã hy sinh vì Tổ quốc, là biểu tượng của tình yêu đất nước và những chiến sĩ đã hy sinh vì độc lập tự do. Sắc đỏ của hoa phượng như nhắc nhở chúng em về công ơn của những người đã hy sinh, khiến chúng em thêm quyết tâm học hành để góp phần xây dựng đất nước.
Đoạn văn tham khảo số 3:
Bưởi là một loại quả quen thuộc với người dân Việt Nam trong dịp Tết, thường được dùng để trang trí mâm ngũ quả. Với màu vàng óng ánh, bưởi là sự lựa chọn phổ biến của nhiều gia đình trong ngày lễ Tết. Khi còn xanh, quả bưởi có màu xanh đậm, sau đó chuyển sang màu nhạt và cuối cùng là vàng tươi. Khi bổ ra, múi bưởi rất to và tép bưởi cũng lớn hơn so với các loại bưởi khác. Em đặc biệt thích múi bưởi đào với màu hồng đặc biệt. Khi còn xanh, bưởi đào có vị chua, nhưng khi chín thì lại có vị ngọt thanh, rất hợp khẩu vị của lũ trẻ chúng em. Cùi bưởi cũng được dùng để chế biến các món chè thơm ngon. Vỏ bưởi ngoài việc dùng làm tinh dầu dưỡng tóc, còn có thể dùng để gội đầu. Bưởi không chỉ ngon mà còn có nhiều công dụng trong đời sống, là loại quả tốt cho sức khỏe và rất được ưa chuộng.
