Trong buổi sáng hôm sau, tâm trạng Tràng trong "Vợ nhặt" của Kim Lân đã có sự thay đổi rõ rệt. Từ một người sống vô định, Tràng dần nhận ra trách nhiệm và niềm hy vọng về cuộc sống mới. Sự xuất hiện của vợ và gia đình đã khơi dậy khát vọng hạnh phúc.
Văn học bắt nguồn từ đâu nếu không phải từ những thực tế của cuộc sống? Những mảnh đời sẽ không thể hiện trên trang sách nếu không được nâng đỡ bằng ngôn từ. Tâm hồn nhân ái, những cảm xúc mãnh liệt trong người viết đến từ đâu nếu không phải là trái tim luôn đau đáu vì đời sống? Cuối cùng, những câu chữ của ngôn từ sẽ chạm đến đâu nếu không phải là những bài học về triết lý nhân sinh. Tôi đã băn khoăn nhiều về điều này cho đến khi tôi khám phá được môn nghệ thuật đầu tiên của mình. Tại đó, tôi gặp một nông dân nghèo khổ nhưng đầy tình người, dám vượt qua đói nghèo để mơ ước về một gia đình hạnh phúc. Đó là nhân vật Tràng trong truyện ngắn “Vợ nhặt” của Kim Lân, một nhân vật có sự thay đổi tâm lý đầy xúc động vào buổi sáng đầu tiên khi có vợ. Những diễn biến tâm trạng của Tràng vào sáng hôm sau là một điểm đáng chú ý trong tác phẩm của Kim Lân.
Kim Lân, một cây bút truyện ngắn xuất sắc của văn học Việt Nam hiện đại, đã để lại dấu ấn riêng biệt trong những tác phẩm về cuộc sống đồng quê. Ông không viết nhiều như Tô Hoài hay Nguyên Hồng, nhưng mỗi tác phẩm của ông đều thể hiện sự tinh tế và cẩn trọng. Trong số các tác phẩm của Kim Lân, “Vợ nhặt” là một kiệt tác nổi bật. Tiền thân của truyện ngắn này là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư” được viết ngay sau Cách mạng tháng Tám, nhưng sau khi bản thảo thất lạc, Kim Lân đã dựa vào phần cốt truyện cũ để viết lại “Vợ nhặt” vào năm 1954. Tác phẩm không chỉ là kết quả của quá trình suy ngẫm và hoàn thiện cả về nội dung và nghệ thuật, mà còn thể hiện sự lạc quan của thời đại mới, miêu tả sức sống kì diệu và bản chất tốt đẹp của con người ngay trong những ngày tăm tối của nạn đói năm 1945.
Kim Lân đã tạo ấn tượng đầu tiên về Tràng qua một bức chân dung giản dị, nhưng đầy sự cảm thông. Tràng là dân ngụ cư, cuộc sống bấp bênh trong nghèo đói, và gia tài của anh chỉ là một ngôi nhà tồi tàn. Tuy nhiên, Kim Lân đã khắc họa Tràng là một con người có trái tim rộng lớn, sẵn sàng chia sẻ những gì ít ỏi mình có với người khác. Khi Tràng mời một người đàn bà xa lạ ăn bánh đúc trong lúc nạn đói, đó là một biểu hiện của lòng nhân hậu và khao khát hạnh phúc mãnh liệt trong anh.
Nguyễn Khải đã khen ngợi Kim Lân vì sự sâu lắng và cẩn trọng trong cách viết của ông. Diễn biến tâm trạng của Tràng vào buổi sáng sau khi có vợ thể hiện rõ sự thay đổi to lớn. Tràng cảm thấy “êm ái lửng lơ” như vừa tỉnh dậy từ giấc mơ, và cảm xúc hạnh phúc của anh được Kim Lân miêu tả một cách tỉ mỉ. Tràng không thể tin rằng mình đã có vợ và cảm thấy như đang sống trong một giấc mơ.
Sự thay đổi trong nhận thức của Tràng cũng được thể hiện qua cách anh chăm sóc ngôi nhà. Anh nhận ra sự khác biệt trong môi trường sống và cảm thấy “thấm thía cảm động” trước những thay đổi nhỏ. Điều này phản ánh sự trưởng thành và trách nhiệm mới của anh với gia đình.
Kim Lân đã khéo léo xây dựng tình huống truyện để làm nổi bật sự thay đổi trong tâm trạng của Tràng. Ngôn ngữ và nghệ thuật của Kim Lân đã khiến độc giả cảm nhận rõ ràng sự chuyển biến trong cuộc sống của Tràng, từ một người đàn ông vô tâm trở thành một người có trách nhiệm và yêu thương gia đình.
Với khả năng khắc họa sâu sắc và tỉ mỉ, Kim Lân đã chứng minh rằng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người nông dân vẫn có thể tìm thấy ánh sáng của tình yêu và hạnh phúc.
