Huyện Trìa xử án là một phân đoạn đặc sắc trong vở Tuồng "Nghêu, Sò, Ốc, Hến", xoay quanh vụ kiện của vợ chồng Trùm Sò sau khi mất tài sản. Khi nghi ngờ Thị Hến là kẻ trộm, họ kiện lên huyện Trìa. Tuy nhiên, do bị mê hoặc bởi nhan sắc của Thị Hến, quan huyện đã xử nàng vô tội, phơi bày sự bất công và tham nhũng trong xã hội phong kiến.
Mục lục [Ẩn]
Tác giả - tác phẩm: Huyện Trìa xử án
I. Tác giả văn bản Huyện Trìa xử án
- Khuyết danh
II. Tìm hiểu tác phẩm Huyện Trìa xử án
1. Thể loại:
- Tuồng hài: tuồng là một loại hình sân khấu truyền thống của dân tộc, ra đời từ xa xưa, do các tác giả dân gian sáng tác và được lưu truyền tới ngày nay.
3. Phương thức biểu đạt : tự sự
4. Tóm tắt:
Vợ chồng trùm sò bị mất đồ quý, nghi ngờ thị Hến ăn cắp đồ của gia đình mình nên quyết định kiện thị Hến ra quan trên xử phạt. Quan trên ở đây là huyện Trìa, một tên quan ham mê tiền bạc đút lót và sắc đẹp. Không ngờ, huyện Trìa lại say mê trước vẻ đẹp của thị Hến nên phán xử cho nàng vô tội cho dù sự việc chưa được nghiên cứu kĩ. Vợ chồng Trùm Sò đành phải ra về trong cay cú.
5. Bố cục:
- Từ đầu ... bày thiệt nào: giới thiệu nhân vật huyện Trìa và tính cách của hắn
- Còn lại: Cuộc xử án của Huyện Trìa với mâu thuẫn giữa Thị Hến và Trùm sò
7. Giá trị nội dung:
- Miêu tả chân dung nhân vật huyện Trìa với đầy đủ những tính cách xấu của quan trên
8. Giá trị nghệ thuật:
- Nghệ thuật xây dựng tuyến nhân vật với những tính cách đa dạng thể hiện được mọi góc nhìn về xã hội đương thời
- Tình huống tuồng đắt giá giúp các nhân vật bộc lộ hết bản chất
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
Đoạn trích “Huyện Trìa xử án” được trích trong vở tuồng nổi tiếng “Ngao, Sò, Ốc, Hến”
Tóm tắt Huyện Trìa xử án
Mẫu số 1
Vợ chồng Trùm Sò bị mất một món đồ quý giá, họ nghi ngờ thị Hến là người trộm cắp nên quyết định đưa nàng ra quan trên để xử lý. Quan trên là huyện Trìa, nổi tiếng tham tiền và say mê sắc đẹp. Thật không ngờ, huyện Trìa bị vẻ đẹp của thị Hến làm mê đắm và tuyên bố nàng vô tội dù vụ việc chưa được điều tra kỹ lưỡng. Vợ chồng Trùm Sò tức tối nhưng không thể làm gì khác, đành phải ra về trong sự bực tức.
Mẫu số 2
Đoạn trích này thuật lại một cảnh tại huyện đường, liên quan đến vụ kiện giữa Thị Hến và vợ chồng Trùm Sò. Vợ chồng Trùm Sò tố cáo Thị Hến trước quan trên vì nghi ngờ nàng lấy trộm đồ của gia đình. Tuy nhiên, huyện Trìa – vị quan xử án nổi tiếng tham tiền và si mê sắc đẹp – đã thiên vị, khiến Thị Hến giành phần thắng.
Mẫu số 3
Đoạn trích này miêu tả một phiên xử tại huyện đường, xoay quanh vụ tranh chấp giữa Thị Hến và vợ chồng Trùm Sò. Trong vụ này, vợ chồng Trùm Sò cáo buộc Thị Hến đã trộm những vật quý của gia đình và đưa vụ việc lên quan huyện để giải quyết. Tuy nhiên, Huyện Trìa, người chịu trách nhiệm xét xử, nổi tiếng là một viên quan tham lam và dễ bị cám dỗ bởi sắc đẹp và tiền bạc. Khi đối diện với Thị Hến, người có nhan sắc quyến rũ, Huyện Trìa nhanh chóng bị cuốn hút và thiên vị. Mặc dù bằng chứng chống lại Thị Hến khá thuyết phục, nhưng vì sự yếu lòng của Huyện Trìa trước cám dỗ, Thị Hến đã được tuyên trắng án. Vụ việc này không chỉ tố cáo sự bất công trong hệ thống pháp lý của xã hội phong kiến mà còn làm lộ rõ sự suy đồi của những người nắm quyền, đặt ra câu hỏi lớn về công lý và đạo đức.
Mẫu số 4
"Huyện Trìa xử án" kể về một phiên tòa bắt nguồn từ việc Trùm Sò bị mất trộm và nghi ngờ Thị Hến là người lấy cắp. Khi vụ việc được đưa lên huyện Trìa, vì say mê nhan sắc của Thị Hến và muốn lấy lòng nàng, huyện Trìa đã xử thiên vị, làm Trùm Sò chịu thiệt thòi. Kết quả là Thị Hến thắng kiện, còn Trùm Sò đành phải ra về trong bực tức.
Mẫu số 5
Đoạn trích thuật lại một cảnh xử kiện tại huyện đường, xoay quanh vụ tranh chấp giữa Thị Hến và vợ chồng Trùm Sò. Vì nghi ngờ Thị Hến lấy cắp đồ quý, Trùm Sò đã đưa vụ việc lên quan. Tuy nhiên, huyện Trìa chưa điều tra kỹ lưỡng đã vội tuyên bố Thị Hến vô tội.
Mẫu số 6
Mỗi loại hình nghệ thuật đều chứa đựng một sức mạnh đặc biệt, và Tuồng cũng không ngoại lệ. Là một trong những thể loại nhạc kịch phổ biến và được yêu thích ở Việt Nam, Tuồng đã khẳng định tầm quan trọng và giá trị to lớn đối với văn hóa. Một trong những tác phẩm nổi bật của Tuồng là "Nghêu, Sò, Ốc, Hến", đặc biệt phân đoạn "Huyện Trìa xử án", thể hiện sắc sảo sự châm biếm và phê phán thói xấu. Vở Tuồng này kể về câu chuyện của Trần Ốc, một kẻ trộm, được thầy bói Lữ Ngao chỉ đường để trộm tài sản của Trùm Sò, một kẻ giàu có. Sau vụ trộm, Ốc bán đồ cho Thị Hến, một góa phụ trẻ đẹp nhưng xảo quyệt. Trùm Sò tức giận và báo vụ việc với lý trưởng Lý Hà, thuê phù thủy tìm kẻ trộm. Khi một người hầu của Thị Hến tiết lộ thông tin, tang vật bị phát giác và Thị Hến bị giam. Đề Hầu, bị quyến rũ bởi nhan sắc của Thị Hến, đã bênh vực nàng. Cả Thị Hến và các bên liên quan được đưa lên huyện để xử lý. Dưới ảnh hưởng của sắc đẹp Thị Hến, Huyện Trìa và Đề Hầu đều bị mê hoặc, và cuối cùng, nàng được tha bổng, còn Trùm Sò không lấy lại được tài sản. Phân đoạn kết thúc bằng một màn hài hước khi Thị Hến lừa dối Sư Nghêu, Huyện Trìa và Đề Hầu, qua đó vạch trần sự lừa đảo và tham lam của các quan chức. "Huyện Trìa xử án" nổi bật với sự phê phán sâu sắc thói hư tật xấu trong xã hội phong kiến, đặc biệt là sự bất công của quan lại.
Mẫu số 7
Vợ chồng Trùm Sò, nổi tiếng vì giàu có và địa vị trong vùng, bất ngờ phát hiện một số đồ quý giá trong nhà đã bị mất. Sau khi điều tra sơ bộ, họ nghi ngờ Thị Hến, một người giúp việc, là kẻ đứng sau vụ trộm. Quyết không bỏ qua, họ kiện Thị Hến lên quan huyện để đòi lại công bằng và truy cứu trách nhiệm. Huyện Trìa, một viên quan nổi tiếng với sự tham lam và mê đắm tiền tài cùng sắc đẹp, được giao xử lý vụ này. Khi đối diện với Thị Hến, người có nhan sắc quyến rũ, huyện Trìa bị hấp dẫn và thay vì điều tra kỹ lưỡng, ông ta vội vàng tuyên bố tha bổng cho nàng dù chưa đủ chứng cứ. Phán quyết thiên vị này khiến vợ chồng Trùm Sò vô cùng thất vọng và tức giận, buộc phải ra về trong sự bực tức và bất công.
👉 Phân đoạn "Huyện Trìa xử án" khép lại với việc Thị Hến thoát tội nhờ sắc đẹp, còn vợ chồng Trùm Sò ra về trong sự bất mãn. Tác phẩm không chỉ phê phán sự tha hóa của quan lại phong kiến mà còn thể hiện rõ nét những bất công trong xã hội, nơi quyền lực và sắc đẹp lấn át công lý và đạo đức.
