Chi tiết bát cháo hành của Thị Nở trong "Chí Phèo" của Nam Cao không chỉ thể hiện sự nhân hậu và lòng cảm thông của Thị Nở đối với Chí Phèo, mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái, sự chữa lành và hy vọng trong bức tranh xã hội đầy rẫy bất công và khổ đau.
Xét cho cùng, biểu hiện lớn nhất của tình người của Thị Nở là bát cháo hành. Đây là chi tiết thiên tài của Nam Cao. Việc Thị Nở chăm sóc cho Chí Phèo khi hắn bị cảm gió ngoài vườn chỉ là cử chỉ của lòng tốt bình thường giữa con người với nhau. Nhưng trong thế giới ngày càng vô tình, tha hóa của làng Vũ Đại, đây là lòng tốt hiếm hoi duy nhất mà Chí nhận được kể từ ngày trở về làng. Vì thế, nó trở nên quý giá và làm Chí Phèo cảm động sâu xa. Gửi niềm tin vào lòng tốt bình thường, Nam Cao đã tỏ rõ tầm cỡ của một nhà văn nhân đạo lớn. Cái mà nhân loại thiếu không phải lòng tốt xa vời và hư ảo của một ông thánh, cũng không phải lòng tốt suông của những nhà lập thuyết viển vông: “Cái mà nhân loại thiếu, đó là một lòng tốt bình thường”. Chỉ cần mỗi người mang cho nhau lòng tốt bình thường là đủ để cả hành tinh này trở nên tốt đẹp.
Cháo hành là thứ cháo xoàng xĩnh, lại được nấu bởi bàn tay của Thị Nở. Nhưng đến khi sang đến cái dốc bên kia của cuộc đời, Chí mới lần đầu tiên được hưởng. Chí Phèo ý thức được sự hiếm hoi muộn màng đó và nhận ra đó là hương vị của tình người. Kề bát cháo hành lên miệng, hắn đã khóc. Nam Cao tả bằng những lời văn bề ngoài lạnh lùng mà bên trong đầy thương cảm xót xa: “Thằng này rất ngạc nhiên. Hết ngạc nhiên thì hắn thấy mắt mình như ươn ướt”. May mà Chí Phèo vẫn còn những giọt nước mắt ấy. Nếu không còn khả năng khóc, Chí Phèo không còn khả năng lương thiện, nghĩa là lương tri đã chết hẳn trong con người Chí. Nam Cao tin vào nước mắt của con người. Với Nam Cao, nước mắt là biểu hiện của tính người. Sự thức tỉnh của các nhân vật Nam Cao đều kèm theo giọt nước mắt. Sống trong xã hội Vũ Đại khô khan tình người, giọt nước mắt trong Chí Phèo tưởng đã khô cạn, tiêu tan. Hóa ra chưa hẳn. Nó chỉ bị vùi lấp trong sâu thẳm lòng Chí, vẫn còn cháy len lỏi, âm thầm và trong suốt. Tình người đã được thức tỉnh, hồi sinh tính người trong Chí. Vừa chạm đến tình người thì cái lốt quỷ dữ của Chí dường như đã được trút bỏ, con người lương thiện đã hiện nguyên hình. Đó chính là sự kỳ diệu của bát cháo hành, kỳ diệu của tình người.
